- Το αυγό βέβαια σε όλες σχεδόν τις αρχαίες κοσμογονίες συμβόλιζε την γέννηση του σύμπαντος και της ζωής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το σύμβολο των ορφικών Μυστηρίων πού ήταν ένα φίδι τυλιγμένο γύρω από ένα αυγό, που συμβόλιζε τον κόσμο που περιβάλλεται από το Δημιουργικό πνεύμα. Στο επίπεδο της μύησης και της φιλοσοφίας, συμβόλιζε τον νεόφυτο που την στιγμή της μύησης έσπαγε το κέλυφος του αβγού και ένας καινούργιος πνευματικός άνθρωπος γεννιόταν.
Τα σοκολατένια πασχαλινά κουνελάκια, αποτελούν ίσως τη μεγαλύτερη χαρά των παιδιών, στην εορτή του Πάσχα. Αρχικά, το πασχαλινό κουνελάκι ήταν λαγός. Για τους Σάξονες ο λαγός ήταν το έμβλημα της θεάς Eastre, την οποία τιμούσαν την άνοιξη. Από αυτήν άλλωστε προέρχεται η λέξη Easter, που σημαίνει Πάσχα στα αγγλικά. Για τους Κέλτες και τους Σκανδιναβούς ο λαγός αποτελούσε επίσης το σύμβολο της θεάς της μητρότητας και της ανοιξιάτικης γονιμότητας. Το παραδοσιακό κουνελάκι που φέρνει αβγά στα παιδιά είναι γερμανικής προελεύσεως. Μια φτωχή γυναίκα, ανίκανη να προσφέρει γλυκίσματα στα παιδιά της, τα στέλνει στον κήπο όπου έχει κρύψει αβγά. Τα παιδιά βρίσκουν ένα κουνέλι και θα αποφασίσουν ότι αυτό το ζωάκι τούς έφερε τα πασχαλινά αβγά που είχε νωρίτερα διακοσμήσει η μητέρα τους.
Η επίδραση όμως των τελετουργιών της αρχαίας Ελλάδος στην Ορθοδοξία φαίνεται ότι είναι μεγαλύτερη από όσο οι περισσότεροι γνωρίζουμε. Για παράδειγμα στο αντίστοιχο Χριστιανικό Πάσχα στην Αρχαία Ελλάδα γιόρταζαν τα «Αδώνια», κατά τα οποία γινόταν αναπαράσταση του θανάτου του Άδωνι. Οι γυναίκες στόλιζαν το νεκρικό κρεβάτι με λουλούδια και καρπούς τραγουδούσαν μοιρολόγια.Ακολουθούσε επιτάφιος πομπή, ενώ την επομένη ημέρα ακολουθούσε η ανάσταση του Άδωνι που συμβόλιζε την καρποφορία της φύσης.
Αλλά και η μετάληψη με το «θείο» σώμα και αίμα ήταν μέρος των τελετουργιών τόσο των Κορυβαντικών, όσο και των Ορφικών μυστηρίων. Στην μετάληψη των Ορφικών οι πιστοί, επιδίδονταν σε ωμοφαγία ταύρου και οινοποσία, που συμβόλιζε το σώμα και το αίμα του Ζαγρέα. Πίστευαν ότι με αυτόν τον τρόπο κατέρχονταν σε αυτούς η θεότητα και γέμιζε τι ς ψυχές τους. Στα Κρητικά μυστήρια, η προσφορά του Ζαγρέα Διόνυσου και η θυσία του Μινώταυρου, ήταν η θεία Δωρεά, κάθοδος της πνευματικής δύναμης, του συμβολικού ταυρείου αίματος, που αφού πέρασε από διάφορα στάδια και στα άλλα ελληνικά Μυστήρια των ιστορικών χρόνων, όπως και στα Μιθραϊκά των Περσών κ.λ.π. πέρασε και στα Χριστιανικά στους μετέπειτα αιώνες…
- Το αυγό, πανάρχαιο σύμβολο της γένεσης του κόσμου, της γέννησης της ζωής, το συναντάμε σε πολλές λατρείες, τόσο πρωτόγονες, όσο και περισσότερο εξελιγμένες.
Είναι στη λαϊκή και μυθολογική φαντασία το σύμβολο της ζωής. Έχει μέσα του δύναμη ζωική και πίστευαν πως μπορούσε να την μεταδώσει στους ανθρώπους, τα ζώα, τα φυτά. Μερικοί υποθέτουν ότι τα κόκκινα αυγά του Πάσχα, διαδόθηκαν στην Ευρώπη, την Ασία και την Κίνα από ένα έθιμο των Καλανδών. Αλλοι θεωρούν αρχική κοιτίδα τους την Αίγυπτο.
Στη νύχτα του κόσμου ένα αυγό άνοιξε στα δύο και από μέσα του βγήκε ο κόσμος, διηγούνται οι Πέρσες. Στο έπος των Φιλανδών «Καλεβάλα», το αυγό που περιείχε τον κόσμο, έπεσε από τον ουρανό στην αγκαλιά της μάνας των νερών.
Αλλού, το κοσμικό αυγό γονιμοποιείται από τον ήλιο, και στην αρχαία Αίγυπτο, το αυγό, ως Λόγος Δημιουργός, ταξιδεύει στην προαιώνια θάλασσα. Στην Κίνα συνηθίζονταν οι προσφορές αυγών την Άνοιξη για γονιμότητα και αναγέννηση. Στην πανάρχαια Ουρ της Μεσοποταμίας, προσφέρανε αυγά στους νεκρούς. Στην ελληνική αρχαιότητα αποθέτανε αυγά στα χέρια ειδωλίων του Διονύσου ως σύμβολα αναγέννησης. Στην ελληνική μυθολογία η Λήδα, από την ένωσή της με τον Δία, γέννησε ένα αυγό από όπου αναδύθηκαν οι Διόσκουροι. Στους Εβραίους, τα αυγά ήταν τροφή πένθους. Τροφή που δεν είχε ολοκληρωθεί ως ζωή. Στα λαϊκά παραμύθια, μέσα σε ένα αυγό, καλά φυλαγμένο, κρύβεται η ζωή ενός γίγαντα ή ήρωα. Τα χρωματιστά αυγά και ιδιαίτερα τα κόκκινα μνημονεύονται για γιορταστικούς σκοπούς, στην Κίνα ήδη από τον 5ο αιώνα και στην Αίγυπτο από το 10ο. Το 17ο αιώνα τα βρίσκουμε τόσο στους Χριστιανούς όσο και στους Μωαμεθανούς (Μεσοποταμία, Συρία).
Για τους πρώτους Χριστιανούς το αυγό είναι το σύμβολο της Ανάστασης του Χριστού. Στο Μεσαίωνα, βάφονταν αυγά για να δοθούν σαν δώρα το Πάσχα.
- Ένα έθιμο που ξεκίνησε πριν από χιλιάδες χρόνια από την Ανατολή, συγκεκριμένα από την Περσία, έφθασε στη Δύση και από εκεί επέστρεψε πάλι ανατολικά σαν δυτικό έθιμο.
Μόνο που στους ανατολικούς Ορθόδοξους Χριστιανούς το έθιμο θέλει τα πασχαλινά αυγά βαμμένα κόκκινα και όχι πολύχρωμα όπως στη δύση.
Το βάψιμο των αυγών υπήρχε σαν έθιμο στους Πέρσες από, περίπου, πριν 2500 χρόνια απαραίτητο στους εορτασμούς της περσικής πρωτοχρονιάς που συνέπιπτε με την εαρινή ισημερία.
Το αυγό ήταν επίσης το σύμβολο της θεάς Ηόστρε (Eostre) των προχριστιανών αγγλοσαξόνων, μιας ανοιξιάτικης θεότητας που γιορταζόταν και αυτή στην Εαρινή Ισημερία.
Το έθιμο του βαψίματος των αυγών ταξίδεψε από την ανατολή στη δύση, ενώθηκε με το έθιμο των αυγών της Ηόστρε (το όνομά της σήμαινε Ανατολική –Easter-) που τα έφερνε ο μαρτιάτικος λαγός (άλλο ένα σύμβολο της θεάς) και από τότε, αφού πλέον εκχριστιανίστηκαν οι αγγλοσάξονες, το Πάσχα τους φέρνει ο λαγός χρωματιστά αυγά!
Στους ανατολικούς χριστιανούς, τα αυγά βάφονται κόκκινα, με το χρώμα που συμβολίζει το αίμα του Χριστού.
- Πριν ακόμα τα χρόνια του Χριστού συναντάμε τα κόκκινα ή διακοσμημένα αυγά στην αρχαία Ρώμη, στην Κίνα, στην Γαλιλαία, στην Περσία και στην Αίγυπτο, όπου μοιράζονται σε ανοιξιάτικες γιορτές αφού αποτελούν -μαζί με τα κουνέλια- αρχαίο σύμβολο γονιμότητας, άξιο λατρείας και σεβασμού.
Στα Παγανιστικά χρόνια το αυγό εκπροσωπούσε την αναγέννηση της γης. Ο σκληρός, κρύος χειμώνας τελείωνε και η φύση άνθιζε και καρποφορούσε πάλι, έτσι όπως το σκληρό, κλειστό αυγό μπορούσε να φέρει ζωή. Πίστευαν τότε, λοιπόν, πως το αυγό έχει μαγικές δυνάμεις. Το έθαβαν κάτω από τα σπίτια για να διατηρεί γερά τα θεμέλια. Οι έγκυες γυναίκες στη Ρώμη κρατούσαν ένα αυγό στις τσέπες τους για να μπορέσουν να προβλέψουν το φύλο του παιδιού. Οι γαλλίδες νύφες πατούσαν πάνω σε ένα αυγό πριν διασχίσουν το κατώφλι του καινούργιου τους σπιτιού για καλή τύχη.
Σα σύμβολο της Ανάστασης, το αυγό ξεχώρισε για το συμβολισμό του όχι πια ως την αναγέννηση της φύσης αλλά του ανθρώπου. Οι χριστιανοί συμβόλισαν, δηλαδή, με το αυγό τον τάφο από τον οποίο εξήλθε, όταν αναστήθηκε, ο Χριστός.
